กระทรวงมหาดไทย ในฐานะหน่วยที่มีภารกิจในการบำบัดทุกข์ บำรุงสุขให้กับประชาชน ตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมและวิถีชีวิต ที่มีการใช้ทรัพยากรมากเกินความจำเป็น เป็นที่มาของการพัฒนาที่ไม่ยั่งยืน ซึ่งจะเป็นอันตรายต่ออนาคตของมนุษยชาติและโลกใบเดียวที่เราอาศัยอยู่ ซึ่งการพัฒนาที่ยั่งยืนไม่เพียงแต่เป็นเป้าหมายสำหรับอนาคตเท่านั้น หากแต่เป็นความจำเป็นอย่างเร่งด่วนที่ควรดำเนินการอย่างทันท่วงที เพื่ออนาคตที่สดใสและยั่งยืนอย่างแท้จริง
สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ทรงมุ่งหวังให้เกิดการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับประชาชน และได้พระราชทานแนวพระดำริ “หมู่บ้านยั่งยืน” เพื่อให้กระทรวงมหาดไทย ผ่านทางกรมการพัฒนาชุมชน นำไปขับเคลื่อนและขยายผล เกิดเป็น “โครงการหนึ่งตำบล หนึ่งหมู่บ้านยั่งยืน” ในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา เนื่องในโอกาสทรงเจริญพระชนมายุครบ 3 รอบ 36 พรรษา
“โครงการหนึ่งตำบล หนึ่งหมู่บ้านยั่งยืน” เริ่มด้วยการคัดสรรหมู่บ้านที่ต้องการได้รับการพัฒนามากที่สุด อาทิ มีปัญหาความยากจน ปัญหาสาธารณภัย และปัญหายาเสพติด ตำบลละ 1 หมู่บ้าน/ชุมชน รวม 7,255 หมู่บ้าน/ชุมชน เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในหมู่บ้านให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ลดความเหลื่อมล้ำ น้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มาเป็นแนวทางขับเคลื่อนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน จากส่วนกลางสู่ระดับหมู่บ้านและชุมชน ด้วยการผสานความร่วมมือของภาคีเครือข่าย 7 ภาคี ได้แก่ ภาครัฐ ภาคศาสนา ภาคเอกชน ภาคสื่อสารมวลชน ภาควิชาการ ภาคประชาชน และภาคประชาสังคม
“โครงการหนึ่งตำบล หนึ่งหมู่บ้านยั่งยืน” เป็นโครงการต้นแบบที่ประสบความสำเร็จ ทางด้านการสร้างความตระหนักถึงความสำคัญของการดูแลสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาที่ยั่งยืนในทุกด้าน โครงการฯ นี้ไม่เพียงแต่มีเป้าหมายในการลดการใช้พลังงานหรือการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่านั้น หากยังมุ่งเน้นในการเสริมสร้างสังคมที่เข้มแข็งทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมให้มีความสมดุล สร้างโอกาสให้ชุมชนในการสร้างความเติบโตในทุกด้าน มอบบทบาทสำคัญให้แก่ชุมชนทั่วประเทศในการสร้างความยั่งยืนทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม
อีกหนึ่งในความสำคัญของโครงการฯ คือการสร้างการร่วมมือระหว่างสมาชิกชุมชน เน้นการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจและการดำเนินการ เพื่อให้การพัฒนาเป็นไปอย่างยั่งยืน เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและความต้องการของชุมชนในแต่ละพื้นที่ นอกจากนี้ยังเน้นการเสริมสร้างความรู้และการสร้างความเข้าใจให้แก่สมาชิกชุมชน ในการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและมีความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม โดยการสร้างแนวคิดใหม่ในการใช้พลังงาน การจัดการน้ำ การใช้พื้นที่ เพื่อให้การพัฒนาเป็นไปอย่างยั่งยืน เสริมสร้างชุมชนที่มีคุณค่าและเข้มแข็ง ยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนให้มีความเป็นอยู่ที่ดี มีความสุขอย่างยั่งยืน